Dolegliwość odczuwana jako suchość w gardle może pojawiać się z różnych przyczyn.

Wyróżnia się dwie główne przyczyny tego odczucia^[1]:

• zaburzenia w produkcji śliny przez ślinianki;

• występowanie odczucia suchości pomimo prawidłowej pracy gruczołów ślinowych.

Pierwsza przyczyna dotyczy zwłaszcza osób starszych, które często mają problemy z prawidłowym nawodnieniem organizmu. Nieprawidłowa praca ślinianek występuje również w przebiegu niektórych chorób (np. autoimmunologicznych czy infekcyjnych), zmian hormonalnych lub w czasie brania niektórych leków (nasercowych, antyhistaminowych czy antydepresyjnych).

W drugim przypadku na subiektywne odczucie suchości wpływają zwykle czynniki zewnętrzne, takie jak^[1]:

• klimatyzacja/ogrzewanie (zarówno w samochodach, jak i pomieszczeniach);

• zanieczyszczenia powietrza (smog, dym tytoniowy);

• zmiana temperatury powietrza.

Uczuciu suchości w gardle mogą dodatkowo towarzyszyć takie objawy, jak^[1]:

• chrypka;

• uczucie pieczenia lub drapania w gardle;

• ból podczas mówienia lub przełykania;

• kaszel

W okresie zwiększonej podatności na infekcje uczucie suchości w gardle może być pierwszym objawem infekcji gardła lub krtani. Jednak nawet jeśli nie niesie ona za sobą poważniejszych problemów, stanowi dolegliwość uciążliwą i nieprzyjemną, dlatego warto skutecznie ją zwalczać.

W myśl zasady, że lepiej zapobiegać niż leczyć, warto zadbać o prawidłową profilaktykę, której głównymi punktami będą^[3]:

• odpowiednia higiena jamy ustnej;

• prawidłowe nawodnienie organizmu (istotne zwłaszcza u osób starszych);

• nawilżanie powietrza w pomieszczeniach klimatyzowanych lub dogrzewanych.

W przypadku, gdy suchość już się pojawiła, dobrze jest mieć w apteczce preparat, który pomoże zminimalizować dolegliwość, a jednocześnie zapewni śluzówce gardła odpowiednią ochronę. Takim środkiem jest Cevitt Gardło – tabletki do ssania, których składniki w połączeniu ze śliną tworzą na powierzchni gardła hydrożelową powłokę, chroniąc gardło przed dalszymi podrażnieniami. Dodatkowo substancje te umożliwiają naturalną regenerację błony śluzowej jamy ustnej i gardła.

Jednocześnie można zastosować któryś ze starych, domowych sposobów. Do najczęściej wybieranych należą^[2]:

• płukanki ziołowe – odwary z szałwii czy kory dębu mają właściwości przeciwzapalne, ściągające i łagodzące;

• napary ziołowe – herbata rumiankowa, z tymianku czy macierzanki wykazuje działanie osłonowe oraz przeciwbakteryjne;

• płukanie solą emską – sól ta ma właściwości nawilżające i zmniejsza lepkość śluzu w gardle oraz działa wykrztuśnie. Sol można również dodać do nawilżacza powietrza lub atomizera;

• mleko z masłem i miodem – jest nie tylko pyszne, ale działa łagodząco na błony śluzowe gardła i rozgrzewająco także w stanach infekcyjnych;

• siemię lniane – z siemienia lnianego po zaparzeniu wydobywa się śluz, który ma właściwości nawilżające i osłaniające;

• sok malinowy – świetnie sprawdza się, jako źródło witaminy C, ale ma także właściwości łagodzące i ściągające;

• dodatkowe nawadnianie – w stanach suchości w gardle warto zadbać o dodatkowe nawodnienie.

Osoby skarżące się na częste dolegliwości związane z uczuciem suchości w gardle powinny unikać mocnej herbaty i kawy, a także wszelkich napojów kofeinowych i zawierających garbniki. Składniki te mogą doprowadzić do podrażnienia śluzówki gardła i zaostrzenia dolegliwości. Podobnie drażniące działanie mają również napoje alkoholowe oraz napoje gazowane.

Także niektóre z przypraw, zwłaszcza te pikantne, jak chilli, pieprz cayenne czy ostre curry mogą prowadzić do występowania objawów przesuszenia śluzówki gardła.

Trzeba jednak pamiętać, że przedłużające się dolegliwości, opierające się działaniu zastosowanych domowych specyfików lub występujące z towarzyszeniem dodatkowych, niepokojących objawów powinny skłonić pacjenta do wizyty w poradni lekarskiej.

1. E. Jeżewska, W. Kukwa, A. Ścińska, A. Kukwa, Stany zapalne błony śluzowej nosa i gardła u dzieci i dorosłych – strategia leczenia, "Przew. lek.", nr 2 2006.

2. J. Wysocki, K. Nowicka-Falkowska, Przegląd preparatów pochodzenia roślinnego stosowanych w stanach dysfunkcji błony śluzowej jamy ustnej i gardła, "Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny Elsevier",  nr 2 2013.

3. J. Milart, A. Wachnicka Bąk, M. Placzyńska, A. Jung, Ból gardła – kiedy leczenie objawowe jest wystarczające?, "Pediatria i Medycyna Rodzinna", 2012.