prawa pacjenta

W nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2017 r. poz. 836) zdefiniowano pojęcia „wypisu” (jest to skrótowy dokument zawierający wybrane informacje lub dane z całości dokumentacji medycznej), „odpisu” (dokument wytworzony przez przepisanie tekstu z oryginału dokumentacji medycznej z wiernym zachowaniem zgodności co do treści z oryginałem) oraz „kopii” (dokument wytworzony przez odwzorowanie oryginału dokumentacji medycznej, w formie kserokopii albo skanu).  Podmioty, które będą sporządzać cyfrowe kopie dokumentacji muszą dostosować swoje regulaminy organizacyjne w zakresie tej formy udostępnienia dokumentacji. 

Ustawodawca odniósł się do problematyki wydawania oryginałów dokumentacji medycznej. Obecnie zgodnie z nowymi przepisami dokumentacja ma być wydawana w oryginale (za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu) - na żądanie organów władzy publicznej albo sądów powszechnych. Pacjent może żądać udostępnienia mu oryginałów dokumentacji, jedynie gdy zwłoka w jej wydaniu mogłaby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia pacjenta.  

Zgodnie z nowym zapisem po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna może być udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub też osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym. Takie uprawnienie nadano także Rzecznikowi Praw Pacjenta.

Do ustawy dodano także regulacje wskazujące sposób postępowania z dokumentacją medyczną po śmierci lekarza prowadzącego praktykę zawodową lub po zlikwidowaniu podmiotu leczniczego.

Ustawa przewidziała również możliwość zawierania umów o powierzenie przetwarzania danych osobowych.

Ustawa z 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz niektórych innych ustaw obejmuje uregulowania w czterech obszarach dotyczących:
1) praw pacjenta w zakresie dostępu do dokumentacji medycznej oraz ochrony zawartych w niej danych osobowych i informacji o stanie zdrowia,

2) doprecyzowania przepisów w zakresie niektórych praw pacjenta,

3) uprawnień Rzecznika Praw Pacjenta,

4) funkcjonowania wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.

Zmiany w zakresie prawa pacjenta do informacji przewidują, że pacjent może oczekiwać udzielenia informacji o stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu nie tylko, jak do tej pory od lekarza, ale też od innych osób wykonujących zawód medyczny stosownie do zakresu posiadanych przez te osoby uprawnień do udzielania świadczeń zdrowotnych.

Nowelizacja zakłada wprowadzenie ustawowego prawa do leczenia bólu dla wszystkich pacjentów, a nie jak do tej pory jedynie pacjentów w stanie terminalnym. Zobowiązuje się podmioty udzielające świadczeń nie tylko do leczenia bólu, ale też do określania stopnia bólu oraz skuteczności jego leczenia.

Ustawa określa, że osoby wykonujące zawody medyczne przetwarzają dane zawarte w dokumentacji medycznej z mocy ustawy. Natomiast pozostałe osoby na podstawie i w granicach upoważnienia udzielonego przez administratora tych danych, co ma poprawić ochronę danych osobowych pacjentów.

Ustawa wprowadza regulację sposobów, w jaki może być udostępniana dokumentacja medyczna. Uporządkowuje się przepisy dotyczące sposobów i form udostępniania dokumentacji medycznej, w tym wprowadza się dodatkowy sposób udostępniania w formie skanu przez elektroniczną transmisję danych.

Uregulowano kwestię postępowania z dokumentacją medyczną w przypadku zakończenia działalności leczniczej. Wprowadza się zasady, że w takiej sytuacji dokumentacja ma być przejmowana przez podmiot, który przejmuje zadania zlikwidowanego podmiotu leczniczego. W przypadku braku takiego podmiotu za przechowywanie
i udostępnianie dokumentacji medycznej odpowiada:

1)   podmiot tworzący albo sprawujący nadzór - w przypadku podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą albo instytutu badawczego,

2)   podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych, z którym podmiot zaprzestający wykonywania działalności leczniczej zawarł umowę o przechowywanie dokumentacji medycznej - w przypadku podmiotu leczniczego innego niż określony w pkt 1 oraz praktyki zawodowej,

3)   właściwa okręgowa izba lekarska albo okręgowa izba pielęgniarek i położnych - w przypadku śmierci odpowiednio lekarza albo pielęgniarki lub położnej, wykonujących zawód w formie praktyki zawodowej.

Gdy nie jest możliwe ustalenie podmiotu odpowiedzialnego za przechowywanie dokumentacji medycznej po zaprzestaniu wykonywania działalności leczniczej, za przechowywanie dokumentacji medycznej odpowiada wojewoda.

Ustawa rozszerza katalog zadań Rzecznika Praw Pacjenta o współpracę Rzecznika w zakresie przestrzegania praw pacjenta z podmiotami udzielającymi świadczeń zdrowotnych. Ustawa ponadto jednoznacznie wskazuje na prawo Rzecznika Praw Pacjenta do tego, aby w toku prowadzonego postępowania wyjaśniającego, mógł żądać od podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych wyjaśnień oraz zapewnienia dostępu do wskazanych dokumentów.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.