Celem zwolnienia lekarskiego jest nie tylko ochrona zdrowia pacjenta, ale też zabezpieczenie innych przed ryzykiem zakażeń. To także podstawa prawna do wypłaty świadczeń chorobowych lub opiekuńczych. Dzięki temu chory pracownik może skupić się na leczeniu, a nie na dodatkowych formalnościach związanych z wystawianiem e-ZLA.
Od 2018 roku wszystkie zwolnienia mają formę elektroniczną i trafiają bezpośrednio do systemu ZUS, więc pacjent nie musi już dostarczać papierowych dokumentów do pracodawcy.

Zwolnienie może wystawić każdy lekarz, który ma upoważnienie z ZUS. To oznacza, że nie decyduje o tym specjalizacja czy miejsce pracy, ale właśnie nadane uprawnienia. E-zwolnienie wystawi lekarz podstawowej opieki zdrowotnej, specjalista w poradni, lekarz dyżurny w szpitalu, a także stomatolog. W praktyce oznacza to, że jeśli podczas wizyty u kardiologa czy ortopedy lekarz stwierdzi niezdolność do pracy pacjenta, nie może go odesłać po e-ZLA do przychodni rodzinnej. Ma obowiązek sam je wystawić. Podobnie lekarz w izbie przyjęć czy na SOR-ze – jeśli uzna, że stan zdrowia pacjenta tego wymaga, musi przygotować zwolnienie.

Podstawą do wystawienia e-ZLA jest zawsze badanie i ocena stanu zdrowia pacjenta oraz dni wstecz. Lekarz po zalogowaniu do systemu ZUS uzupełnia dane i wystawia dokument elektroniczny, który automatycznie trafia do ZUS i pracodawcy. Pacjent nie musi więc przekazywać żadnych wydruków, co ułatwia proces uzyskania zasiłku chorobowego. Wystarczy podać lekarzowi swój numer PESEL, a jeśli zwolnienie ma dotyczyć opieki nad dzieckiem – także dane dziecka lub innego członka rodziny. Zwolnienie L4 może być wystawione nie tylko w gabinecie, ale również podczas wizyty domowej, bo system działa na urządzeniach mobilnych, takich jak tablet czy telefon. W przychodniach zdarza się też, że techniczną czynność wprowadzenia danych do systemu wykonuje asystent medyczny, ale zawsze odbywa się to na podstawie decyzji lekarza.

Elektroniczna forma zwolnienia to przede wszystkim wygoda. Pacjent ma dostęp do wszystkich swoich e-ZLA przez Internetowe Konto Pacjenta, a pracodawca od razu widzi dokument w systemie ZUS. Dzięki temu nie ma ryzyka, że zwolnienie zaginie czy dotrze z opóźnieniem.
Jeżeli świadczenie wypłaca pracodawca, pacjent nie musi robić nic więcej w celu uzyskania zasiłku chorobowego. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą lub wtedy, gdy zasiłek wypłaca ZUS, konieczne jest złożenie wniosku, ale można to zrobić elektronicznie na platformie PUE.

Pacjent może sam upewnić się, że jego zwolnienie zostało przekazane do pracodawcy. Wystarczy zalogować się na Internetowe Konto Pacjenta i sprawdzić zakładkę „Historia leczenia” oraz dni zwolnienia. Widoczne są tam wszystkie wystawione e-ZLA wraz z datą i okresem zwolnienia.
Jeśli dokument jest oznaczony jako przekazany do ZUS, oznacza to, że pracodawca również ma do niego dostęp w swoim profilu płatnika. W razie wątpliwości można dodatkowo skontaktować się z działem kadr w miejscu pracy i potwierdzić, że zwolnienie e-ZLA zostało zarejestrowane.

Pacjent powinien wiedzieć, że lekarz nie może odsyłać go tylko po to, aby wystawił zwolnienie ktoś inny. Jeśli podczas konsultacji lekarz stwierdza niezdolność do pracy z powodu choroby, ciąży na nim obowiązek wystawienia e-ZLA.
Zwolnienia nie można też „przekazać” innemu lekarzowi – decyzję podejmuje ten, który bada pacjenta. To daje pacjentowi pewność, że jego prawa są chronione, a procedura jest jasna i szybka.

Prawo do zwolnienia lekarskiego przysługuje każdemu pacjentowi, który w ocenie lekarza nie jest zdolny do pracy. Uprawnienia do wystawiania e-ZLA mają lekarze różnych specjalności, a także stomatolodzy, pod warunkiem że mają upoważnienie z ZUS. Cały proces odbywa się elektronicznie i nie wymaga od pacjenta dodatkowych działań. W praktyce oznacza to mniej formalności i szybsze zabezpieczenie prawa do świadczeń.