dokumentacja medyczna

Do konsultacji trafił projekt nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zmiany dotyczą przede wszystkim zakresu dostępu do dokumentacji medycznej oraz ochrony zawartych w niej danych oraz możliwości wniesienia sprzeciwu wobec opinii lub orzeczenia lekarskiego.

Zmiany zaproponowane w projekcie to:

1. zdefiniowanie pojęć „kopia”, „odpis” oraz „wyciąg” z dokumentacji medycznej;
2. rozszerzenie prawa pacjenta do informacji o stanie zdrowia - pacjent będzie mógł uzyskać informację nie tylko od lekarza, ale także od innych osób wykonujących zawód medyczny, stosownie do zakresu udzielanych przez te osoby świadczeń zdrowotnych (np. ratowników medycznych);
3. uzupełnienie zakresu dokumentacji medycznej o informację o wydaniu opinii lub orzeczenia lekarskiego albo o odmowie ich wydania oraz odmowie wydania skierowania na badania diagnostyczne, które są niezbędne do wydania opinii lub orzeczenia lekarskiego;
4. wskazanie, że w razie śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniania osobie upoważnionej przez pacjenta za życia oraz osobie, która w chwili śmierci pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym;
5. rozszerzenie katalogu osób, którym placówka medyczna udostępnia dokumentację medyczną o podmioty tworzące w zakresie sprawowania nadzoru nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą; o członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych oraz o inne niż lekarze, pielęgniarki i położne osoby z wyższym wykształceniem i wykonujące zawód medyczny, w związku z prowadzeniem procedury oceniającej na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia – w zakresie niezbędnym do jej przeprowadzenia;
6. wydanie oryginału dokumentacji medycznej wyłącznie na żądania organów władzy publicznej i sądów oraz gdy sporządzenie kopii mogłoby spowodować zwłokę w udzieleniu świadczenia zdrowotnego zagrażającą życiu lub zdrowiu pacjenta. Wypożyczający oryginał potwierdzałby jego odbiór i zobowiązywałby się do zwrotu niezwłocznie po wykorzystaniu;
7. wprowadzenie dodatkowego sposobu udostępniania dokumentacji medycznej prowadzonej w postaci papierowej przez wykonanie na wniosek pacjenta lub innego uprawnionego podmiotu cyfrowego odwzorowania (skanu) i przekazywanie następnie poprzez elektroniczną transmisję danych lub na informatycznym nośniku. Placówka medyczna mogłaby w swoim regulaminie wprowadzić taką możliwość, jeśli byłby do tego przygotowany organizacyjnie;
8. obniżenie maksymalnej wysokości opłaty za udostępnienie kopii dokumentacji medycznej z 75 groszy do 30 groszy za stronę;
9. wprowadzenie możliwości wydania pacjentowi oryginału dokumentacji medycznej po upływie okresów jej przechowywania;
10. doprecyzowanie zasad postępowania z dokumentacją medyczną w przypadku przestania wykonywania działalności leczniczej. W przypadku SPZOZ i jednostek budżetowych oraz instytutów badawczych dokumentacja byłaby przechowywana w miejscu wskazanym przez podmiot tworzący albo podmiot sprawujący nadzór nad placówką. Pozostałe placówki i praktyki zawodowe przekazywałby dokumentację do przechowywania uprawnionemu podmiotowi i ponosiłyby koszty przechowywania. Potem dokumentacja byłaby niszczona albo wydawana pacjentom. W przypadku śmierci osoby wykonującej praktykę zawodową zobowiązanym do zabezpieczenia dokumentacji medycznej byłby właściwy samorząd zawodowy;
11. wprowadzenie kary finansowej za nie wywiązywanie się z obowiązku zabezpieczenia dokumentacji medycznej;
12. uproszczenie instytucji sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarskiego i przyspieszenie postępowania w tych sprawach – m.in. rezygnacja ze wskazania przepisu w sprzeciwie przez pacjenta, doprecyzowanie, że sprzeciw przysługuje także w przypadku odmowy wydania opinii lub orzeczenia, a także odmowy skierowania na badania diagnostyczne, jeśli są niezbędne do wydania takiej opinii lub orzeczenia;
13. wprowadzenie prawa przetwarzania przez wojewodę danych z postępowań przed komisją ds. zdarzeń medycznych i określenie sposobu postępowania z dokumentacją medyczna zgromadzoną podczas prac komisji.

Możliwość wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta po jego śmierci przez osoby najbliższe, mimo braku wcześniejszego upoważnienia, przewiduje nowelizacja Kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, nad którą pracuje Sejm. Nowelizacja zakłada zmianę ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. 

Zgodnie z projektem dysponentem tajemnicy po śmierci pacjenta powinny być osoby najbliższe, tak aby nie zostały naruszone dobra osobiste pacjenta.

Ponadto osoby bliskie powinny mieć również prawo sprzeciwu wobec zwolnienia z tajemnicy, gdy ujawnienie informacji objętych tajemnicą będzie naruszało dobra osobiste. Wówczas do zachowania tajemnicy lekarskiej wystarczający będzie sprzeciw choćby jednej z osób bliskich, mimo że pozostali mogą wyrażać zgodę na ujawnienie informacji.

Zmiana przepisów ma pozwolić na poznanie przez osoby najbliższe całokształtu okoliczności związanych ze stanem zdrowia pacjenta.

Pierwsze czytanie projektu odbyło się 12 maja 2016 r. na posiedzeniu Sejmu. Projekt ustawy trafił do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.