Alert E-ZDROWIE

Rozporządzenie ministra zdrowia z 15 lipca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie centralnego rejestru niespokrewnionych dawców szpiku i krwi pępowinowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1120) zakłada, że rejestr ten będzie prowadzony w systemie teleinformatycznym. Rejestr zawiera karty danych dawców szpiku i komórek krwiotwórczych krwi obwodowej,  karty danych krwi pępowinowej, dokumentację procedur doboru dawcy i jednostek krwi pępowinowej z zasobów rejestru. Wydruki dokumentacji procedur doboru dawcy i jednostek krwi pępowinowej z zasobów rejestru przechowuje się w postaci papierowej. Dane do rejestru przekazywane są drogą elektroniczną. Rejestr musi mieć zabezpieczenia, które uniemożliwią usunięcie danych wprowadzonych poprzednio, podczas czynności aktualizacji bądź wykreślania danych dawcy z rejestru. »

Zgodnie z ustawą z 10 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2016 r. poz. 1070) każda osoba bliska zmarłego pacjenta będzie mogła zwolnić lekarza z obowiązku zachowania tajemnicy lekarskiej. Podstawowym założeniem, jakie przyświecało projektodawcy przy wprowadzaniu zmian, było zwiększenie przejrzystości postępowania karnego, zwłaszcza w sprawach dotyczących błędów medycznych. Zakres tajemnicy lekarskiej w dotychczasowym stanie prawnym był ujęty zbyt szeroko. Konsekwencją tego było uniemożliwienie osobom najbliższym zmarłego pacjenta skutecznego dochodzenia roszczeń lub odpowiedzialności wobec osób, które mogły przyczynić się do jego śmierci. »

Prezes NFZ wydał ZARZĄDZENIE nr 80/2016/DGL z 29 lipca 2016 r. w sprawie trybu i sposobu postępowania dotyczącego nadawania osobom uprawnionym unikalnych numerów identyfikujących recepty. Zarządzenie określa tryb i sposób postępowania przy nadawaniu przez dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia receptom w postaci papierowej na refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyroby medyczne unikalnych numerów identyfikujących recepty. »

Do konsultacji trafił projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie recept wystawianych przez pielęgniarki i położne, który zakłada wprowadzenie możliwości ordynowania przez pielęgniarki bezpłatnych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych osobom 75 +. Rozporządzenie zakłada wprowadzenie nowego kodu uprawnień dodatkowych oznaczonych literą „S” w przypadku leków wydanych na podstawie art. 43a ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Ponadto zmieni się sposób wykonywania kodów uprawnień dodatkowych lub kodów tytułów uprawnionych do świadczeń opieki zdrowotnej. Zmiany mają wejść w życie 1 września 2016 r. »

Do konsultacji trafił projekt nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Zmiany dotyczą przede wszystkim zakresu dostępu do dokumentacji medycznej oraz ochrony zawartych w niej danych oraz możliwości wniesienia sprzeciwu wobec opinii lub orzeczenia lekarskiego. Zmiany zaproponowane w projekcie to: zdefiniowanie pojęć „kopia”, „odpis” oraz „wyciąg” z dokumentacji medycznej; rozszerzenie prawa pacjenta do informacji o stanie zdrowia - pacjent będzie mógł uzyskać informację nie tylko od lekarza, ale także od innych osób wykonujących zawód medyczny, stosownie do zakresu udzielanych przez te osoby świadczeń zdrowotnych (np. ratowników medycznych); uzupełnienie zakresu dokumentacji medycznej o informację o wydaniu opinii lub orzeczenia lekarskiego albo o odmowie ich wydania oraz odmowie wydania skierowania na badania diagnostyczne, które są niezbędne do wydania opinii lub orzeczenia lekarskiego; wskazanie, że w razie śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniania osobie upoważnionej przez pacjenta za życia oraz osobie, która w chwili śmierci pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym; rozszerzenie katalogu osób, którym placówka medyczna udostępnia dokumentację medyczną o podmioty tworzące w zakresie sprawowania nadzoru nad podmiotem leczniczym niebędącym przedsiębiorcą; o członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych oraz o inne niż lekarze, pielęgniarki i położne osoby z wyższym wykształceniem i wykonujące zawód medyczny, w związku z prowadzeniem procedury oceniającej na podstawie przepisów o akredytacji w ochronie zdrowia – w zakresie niezbędnym do jej przeprowadzenia; wydanie oryginału dokumentacji medycznej wyłącznie na żądania organów władzy publicznej i sądów oraz gdy sporządzenie kopii mogłoby spowodować zwłokę w udzieleniu świadczenia zdrowotnego zagrażającą życiu lub zdrowiu pacjenta. Wypożyczający oryginał potwierdzałby jego odbiór i zobowiązywałby się do zwrotu niezwłocznie po wykorzystaniu; wprowadzenie dodatkowego sposobu udostępniania dokumentacji medycznej prowadzonej w postaci papierowej przez wykonanie na wniosek pacjenta lub innego uprawnionego podmiotu cyfrowego odwzorowania (skanu) i przekazywanie następnie poprzez elektroniczną transmisję danych lub na informatycznym nośniku. Placówka medyczna mogłaby w swoim regulaminie wprowadzić taką możliwość, jeśli byłby do tego przygotowany organizacyjnie; obniżenie maksymalnej wysokości opłaty za udostępnienie kopii dokumentacji medycznej z 75 groszy do 30 groszy za stronę; wprowadzenie możliwości wydania pacjentowi oryginału dokumentacji medycznej po upływie okresów jej przechowywania; doprecyzowanie zasad postępowania z dokumentacją medyczną w przypadku przestania wykonywania działalności leczniczej. W przypadku SPZOZ i jednostek budżetowych oraz instytutów badawczych dokumentacja byłaby przechowywana w miejscu wskazanym przez podmiot tworzący albo podmiot sprawujący nadzór nad placówką. Pozostałe placówki i praktyki zawodowe przekazywałby dokumentację do przechowywania uprawnionemu podmiotowi i ponosiłyby koszty przechowywania. Potem dokumentacja byłaby niszczona albo wydawana pacjentom. W przypadku śmierci osoby wykonującej praktykę zawodową zobowiązanym do zabezpieczenia dokumentacji medycznej byłby właściwy samorząd zawodowy; wprowadzenie kary finansowej za nie wywiązywanie się z obowiązku zabezpieczenia dokumentacji medycznej; uproszczenie instytucji sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarskiego i przyspieszenie postępowania w tych sprawach – m.in. rezygnacja ze wskazania przepisu w sprzeciwie przez pacjenta, doprecyzowanie, że sprzeciw przysługuje także w przypadku odmowy wydania opinii lub orzeczenia, a także odmowy skierowania na badania diagnostyczne, jeśli są niezbędne do wydania takiej opinii lub orzeczenia; wprowadzenie prawa przetwarzania przez wojewodę danych z postępowań przed komisją ds. zdarzeń medycznych i określenie sposobu postępowania z dokumentacją medyczna zgromadzoną podczas prac komisji. »

Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu postępowania karnego, ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Nowelizacja dotyczy m.in. okoliczności zwolnienia z tajemnicy lekarskiej. Ustawa ogranicza tajemnicę lekarską i wprowadza jawność spraw karnych dotyczących błędów medycznych. Do tej pory z tajemnicy lekarskiej po śmierci pacjenta mógł zwolnić tylko sąd, na wniosek prokuratora. Po wejściu w życie noweli wystarczy zgoda na ujawnienie tajemnicy lekarskiej przekazana przez osoby bliskie zmarłego. Według nowelizacji lekarz jest związany tajemnicą również po śmierci pacjenta, chyba że zgodę na ujawnienie tajemnicy wyrazi osoba bliska. Zwolnienia z tajemnicy lekarskiej nie stosujemy, jeśli ujawnieniu tajemnicy sprzeciwi się inna osoba bliska. »

Od 21 czerwca obowiązuje zarządzenie nr 48/2016/DSOZ prezesa NFZ  z 20 czerwca 2016 r., które zmienia niektóre zarządzenia w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, w związku ze świadczeniami opieki zdrowotnej udzielanymi kobietom z rozpoznanymi wadami rozwojowymi płodu. Zarządzenie wprowadza dwa nowe dokumenty: 1) wykaz rozpoznań wg ICD-10 wybranych wad rozwojowych płodu  2) wzór skierowania do opieki położnej POZ/psychologa związane z rozpoznaniem u ciężarnej wady rozwojowej płodu. Zarządzenie ma zwiększyć dostępność  do świadczeń z zakresu opieki psychologicznej i położnej POZ kobietom od 21 tygodnia ciąży  i w połogu (6 tyg. po porodzie), u których podczas ciąży rozpoznano wady rozwojowe płodu. Jednocześnie umożliwiono korzystanie ze wsparcia psychologicznego rodzinie tych kobiet. »

Standardy opieki nad ciężarną w przypadku występowania powikłań określają sposoby postępowania w najczęstszych patologiach ciąży i głównych przyczynach umieralności i zachorowalności okołoporodowej zarówno matek, płodów, jak i noworodków. Zgodnie z nimi kobieta, która straciła dziecko, nie powinna przebywać w sali razem z innymi ciężarnymi lub kobietami, które urodziły zdrowe dzieci Standardy uwzględniają także tzw. niepowodzenia położnicze czyli sytuacje, gdy dochodzi do poronienia, urodzenia dziecka martwego, niezdolnego do życia lub obarczonego letalnymi schorzeniami. Są to także sytuacje, gdy kobieta spodziewa się urodzenia chorego dziecka. W standardach zapisano, że po przekazaniu kobiecie informacji o śmierci lub ciężkiej chorobie dziecka lekarz powinien dać jej czas na możliwość oswojenia się z tą sytuacją, zanim wyjaśni jej szczegółowo przyczyny tego niepowodzenia i zanim podejmą decyzję o dalszym postępowaniu. Na życzenie pacjentki należy jej też umożliwić wsparcie psychologiczne i wsparcie bliskich. Najczęstszymi przyczynami powikłań w ciąży są nadciśnienie tętnicze, przedwczesny poród, ciąża bliźniacza, niedotlenienie wewnątrzmaciczne płodu oraz krwotok położniczy. Rozporządzenie ministra zdrowia z 9 listopada 2015 r. w sprawie standardów postępowania medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie położnictwa i ginekologii z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadkach występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz.U. z 2015 r. poz. 2007) określa poszczególne elementy opieki medycznej w takich sytuacjach, między innymi  zakres niezbędnych badań diagnostycznych, świadczeń profilaktycznych i leczniczych, a także miejsce ich udzielania. »

Możliwość wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta po jego śmierci przez osoby najbliższe, mimo braku wcześniejszego upoważnienia, przewiduje nowelizacja Kodeksu postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw, nad którą pracuje Sejm. Nowelizacja zakłada zmianę ustawy z 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz ustawy z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.  Zgodnie z projektem dysponentem tajemnicy po śmierci pacjenta powinny być osoby najbliższe, tak aby nie zostały naruszone dobra osobiste pacjenta. Ponadto osoby bliskie powinny mieć również prawo sprzeciwu wobec zwolnienia z tajemnicy, gdy ujawnienie informacji objętych tajemnicą będzie naruszało dobra osobiste. Wówczas do zachowania tajemnicy lekarskiej wystarczający będzie sprzeciw choćby jednej z osób bliskich, mimo że pozostali mogą wyrażać zgodę na ujawnienie informacji. Zmiana przepisów ma pozwolić na poznanie przez osoby najbliższe całokształtu okoliczności związanych ze stanem zdrowia pacjenta. Pierwsze czytanie projektu odbyło się 12 maja 2016 r. na posiedzeniu Sejmu. Projekt ustawy trafił do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. »

Rząd przyjął projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z e-skierowaniem i listami oczekujących na udzielenie świadczenia opieki zdrowotnej. Modyfikacja przepisów dotyczących wystawiania i realizowania e-skierowań oraz korzystania z nich przez pacjentów obejmie przede wszystkim zakres dokumentów obsługiwanych w postaci elektronicznej, a także katalog przypadków, w których skierowanie będzie wystawione w postaci papierowej (chodzi np. o pacjenta o nieustalonej tożsamości, lekarza z innego państwa UE, brak dostępu do systemu). Z kolei zmiany w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dotyczące list oczekujących mają na celu: uelastycznienie zarządzania kolejkami przez placówki medyczne, przekazywanie Narodowemu Funduszowi Zdrowia (NFZ) informacji istotnych z punktu widzenia zapewniania dostępności świadczeń, nałożenie na NFZ obowiązku informowania pacjentów o terminie nadchodzących wizyt objętych tzw. kolejkami centralnymi, np. przez wysłanie wiadomości SMS. Obecnie, w przypadku odwołania wizyty, przepisy przewidują konieczność zaproponowania zwolnionego terminu kolejnemu pacjentowi z listy, który często – ze względu na bliskość swojego terminu – nie jest zainteresowany skorzystaniem z tej możliwości, a w efekcie zwolniony termin często jest niewykorzystany. Projekt zawiera rozwiązanie, które umożliwi zaproponowanie wizyty w tym terminie dowolnemu pacjentowi, dla którego pierwotny termin przypada w okresie od 7 do 30 dni od terminu zwolnionego. Dodatkowy zakres danych przekazywany do NFZ obejmuje m.in. harmonogram udzielania świadczeń, który zawiera informacje nie tylko dotyczące pacjentów zapisanych na listy oczekujących, tj. pierwszorazowych, ale także m.in. tych, którzy realizują wizyty w ramach planu leczenia. »